Зуура Сооронбаеванын «Чоочун киши» романынын 2-китебиндеги көркөм сөз каражаттары катары колдонулган макал-ылакаптарды көңүлүңүздөргө сунабыз.

1. Адашкандын айыбы жок, кайрылып үйүрүн тапкан соң.[u1] 
2. Жакшы ит өлүгүн көрсөтпөйт.
3. Чыгашага ээси баш.
4. Алдыңа келсе атаңдын кунун кеч.
5. Он уулум болгуча, оосурак чалым болсочу.
6. Ачуу – шайтан, акыл – дос.
7. Уурусу күч болсо, ээси доого жыгылат.
8. Баш мээси менен, мал ээси менен.
9. Бирөөгө кор дүйнө, бирөөгө зар дүйнө.
10. Катын карыган сайын акылдуу болот.
11. Куру намыс баш жарат.
12. Көнөктөн үрккөн бээ жаман, төшөктөн үрккөн эр жаман.
13. Адам арыгын сактаса төбө каңдайт.
14. Эси дартым эримде, эки көзүм балтамда.
15. Ачуулуунун алдына чыкпа.
16. Жаңылбас жаак, мүдүрүлбөс туяк болбойт.
17. Жиндиге сот жок.
18. Ойносоң да ойлоп сүйлө.
19. Көп ооз бир болсо, бир ооз тек турат.
20. Кыңыр иш кырк жылда билинет.
21. Арбак ыраазы болбой, Кудай ыраазы болбойт.
22. Жаш улук эмес, ажал улук.
23. Алтын баштуу аялдан, бака баштуу эр ийги.
24. Атан төөнү сел алса, эчкини асмандан көр.
25. Эшик жабуу эсте жок, түндүк жабуу түштө жок.
26. Жашты кудай сактайт, карыны таман сактайт.
27. Ат айланып казыгын табат.
28. Көргөн жер кууралдуу, көрбөгөн жер жыргалдуу.
29. Бир ит көрүп үрөт, бир ит көрбөй үрөт.
30. Ач бала ток бала менен ойнобойт,
    Ток бала ач болом деп ойлобойт.
31. Бакырдын жайын жакыр билет.
32. Билбеген адам уу ичет.
33. Кымызды ичкенге бер, кызды сураганга бер.
34. Атың чыкпаса жер өрттө.
35. Сөздү угар жерге айт, сууну сиңер жерге төк.
36. Көп баскан аяк бок басат.
37. Атка бергис кунан бар, кызга бергис жубан бар.
38. Жакшы жүрмөк бар, жакшы өлмөк жок.
39. Алы жетпеген акыретчил.
40. Ачыла элек сандыкта бычыла элек кундуз бар.
41. Төркүнүңдөн өзүң ит, төркүлөп келген кызың ит.
42. Бирөөгө ор казсаң кенен каз, ага өзүң түшөсүң.
43. Темир токмок күчтүү болсо, кийиз казык жерге кирет.
44. Капка шибеге катылбайт.
45. Эркектин ары караса соорусу суук, бери караса маңдайы ысык.
46. Адамзат уктаса ар бир түркүн түш кирет.
47. Жээн эл болбойт, желке тон болбойт.
48. Жыгачтын жумшагын курт жейт, адамдын жумшагын дарт жейт.
49. Бөлүнгөндү бөрү жейт.
50. Калган кадыр менен чыккан жан табылбайт.
51. Кыздын сыры төркүнгө маалым.
52. Баккан бала боор эт менен тең болот.
53. Бай жардыланса, байлыгын койбойт,
    Кембагал байыса, кедейлигин койбойт.
54. Куш айланып уясын табат.
55. Эр жигиттин уялганы, өлгөнү.
56. Жан бар жерде каза бар.
57. Бөрү баласы ит болбойт.
58. Бакырчаак төөнүн бары ийги.
59. Жолоочунун жолдогусу жакшы, жолдо болбосо үйдөгүсү жакшы.
60. Ыштанына чычкан колун аябайт.
61. Эки тоо көрүшпөйт, эки адам көрүшөт.
62. Жаңылбас жаак, мүдүрүлбөс туяк болбойт.
63. Күң созулуп байбиче болбойт.
64. Жети күндүн бири өлүм.
65. Жакшыда жалуу жок.
66. Балыкчы балыкчыны алыстан тааныйт.
67. Туубаган аялдан, улактуу эчки артык.
68. Өлүүнүн жүзү нары, тирүүнүн жүзү бери.
69. Кудай урган оңолот, арбак урган оңолбойт.
70. Түш оңолбой, иш оңолбойт.
71. Сөз тапкан колко бербейт.
72. Өлгөн арстандан тирүү чычкан артык.
73. Бирөөнүн кулагын кессе, бирөөгө кийиз кескенчелик болбойт.
74. Буйругу жок ашка мурун канайт.
75. Ит, ит аягын жаламайынча алымсынбайт.
76. Жол азабы, көр азабы.
77. Ойлобой сүйлөгөн онтобой ооруга жолугат.
78. Адам өз жамандыгын өлгөнчө билбейт,
    Киши жамандыгын кирип чыкканча билет.
79. Берейин деген кулуна, белен кылат жолуна.
80. Эки тоо көрүшпөйт, эки адам көрүшөт.
81. Жоолук да болсо жолго ийги.
82. Күнүлөштүн күлү жоо.
83. Адашкандын айыбы жок, кайрып үйүрүн тапкан соң.
84. Ажал менен азап айтып келбейт.
85. Уул жакшысы урмат, кыз жакшысы кымбат.
86. Мойнунан байлаган ит ууга жарабайт.
87. Бала туугандыкы эмес, асырап баккандыкы.
88. Кеңешип кескен бармак оорубайт.
89. Билем деген миң сөз, билбейм деген бир сөз.
90. Тааныбасты сыйлабас.
91. Куттуу үйдөн кур чыкпа.
92. Бергенди пайгамбар да жактырыптыр.
93. Оозунан мүдүрүлгөн турбайт, бутунан мүдүрүлгөн турат.
94. Бөлүнгөндү бөрү жейт.
95. Ооруну жашырса өлүм ашкере кылат.
96. Бир карын майды бир кумалак чиритет.
97. Малды көрүп пайгамбар жолдон чыгыптыр.
98. Жакшы менен жайлоого чыкса, кудалашып түшөт,
    Жаман менен жайлоого чыкса, кубалашып түшөт.
99. Балалуу үй – базар.
100. Кичине аттын жугүргөнү билинбейт, кичине кишинин жасаганы билинбейт.
101. Сабырлуу жетер мураска, сабырсыз калар уятка.
102. Жамандык менен жакшылык жерде жатпайт.
103. Кошуна ыраазы болбой, Кудай ыраазы болбойт.
104. Бир көңүлгө эки тил сыйбайт.
105. Өтө кызыл бат оңот, өтө ысык бат сууйт.
106. Карыш ажыраган карыганча көрүшпөйт.
107. Бирөө чалма деп ыргытса, бирөө аны алма деп алат.
108. Бирөөнүн өлүмүн тилегенче, өз өмүрүңдү тиле.
109. Ар адамда ар кыял, ал кыялды ким тыяр.
110. Чакыргандан калбагын, өзүң басып барбагын.
111. Бербей турган сараң жок, сураганда бузасың.
112. Он эки аякка бир кары.
113. Жакшы адам бир жеринен кем.
114. Баланын бары да балаа, жогу да балаа.
115. Бала тапкандыкы эмес, баккандыкы.
116. Акылың болсо ак самын жебе.
117. Кудай уктап жатканда шайтан эмнелерди кылбайт.
118. Аккан арыктан суу агат.
119. Буламыктан тиш сынат, кыламыктан бут сынат.
120. Куру намыс таш жарат.
121. Жалгыз өлсө чуу чыкпайт, жар куласа суу чыкпайт.
122. Кудай кошкон куда болот, пайгамбар кошкон дос болот.
123. Корксо дагы кой өлөт, коркпосо да кой өлөт.
124. Итке алтындын баркы жок.
125. Баатырдын даңкын алыстан ук, жанына келсең бир киши.
126. Ит күлүгүн түлкү сүйбөйт, ичи ооруган күлкү сүйбөйт.
127. Адам аласы ичинде, мал аласы сыртында
128. Бышылуу тамактын күйүтү жаман.
129. Төркүнгө да төрөдөй кыз батат.
130. Санаа саргайтат, кайгы картайтат.
131. Бир бармагымды тиштесем, бир бармагым ооруйт.
132. Көп ичкендин көөнү, ач ичкендин пейили билет.
133. Тиши чыккан балага чайнап берген аш болбойт.
134. Атадан алтоо болсо да, ар жалгыздык башта бар.
135. Жел болбой чөптүн башы кыймылдабайт.
136. Алдаса болот жаш башты, кантсе болот какбашты.
137. Болоор уул богунан.
138. Бекер киши таз болбойт.
139. Жакшы кызга жаман кыз багы менен теңелет.
140. Көсөө узун болсо кол күйбөйт.
141. Кой да аман, койчусу да аман.
142. Бирөөнүн катыны бирөөгө кыз көрүнөт.
143. Куу алган кушта эмне сын.
144. Адамдын оозунда болсо, Алланын кулагында.
145. Көзүм көрбөсө, көчүгүмдү бөрү жесин.
146. Жатып өлгөнчө атып өл.
147. Бала менен ит тойгон жеринде.
148. Колдо бар алтындын баркы жок.
149. Күлкү – өмүрдүн мүлкү.
150. Ынтымак бар жерде ырыс бар.
151. Жылуу жылуу сүйлөсөң, жылан ийнинен чыгат.
152. Өзгөлөр кетип өз калды.
153. Баланын сынчысы ата менен эне.
154. Тааныбасты сыйлабас.
155. Энесин көрүп кызын ал.
156. Бала сынчы келет.
157. Кыздын көзү кызылда.
158. Түштө уй оору болот.
159. Шашкан шайтандын иши.
160. Жаман катын чыккан жерин төркүнсүйт.
161. Учу бирге жазылат, түбү бирге кошулат.
162. Жаман деген ат бар жууса кеткис, жакшы деген ат бар кууса кеткис.
163. Атанын даңкы менен кыз өтөт, матанын даңкы менен бөз өтөт.
164. Болоор бала богунан, болбос уул жогунан.
165. Бирөөнүн жери жер болбойт, бирөөнүн эри эр болбойт.
166. Жакшы сөз жан эргитет, жаман сөз жан кейитет.
167. Житкен окту аткан ок табат.
168. Жүзүм бар уялам, жүрөгүм бар корком.
169. Үйүр алышкан жоо атышканга жакшы.
170. Казанчынын өз эрки кайдан кулак чыгарса.
171. Жалап карыса сопу болот.
172. Ит үрө берет, кербен жүрө берет.
173. Айткан ушакчы эмес, айтып барган ушакчы.
174. Эр жигиттин ичине ээр токумдуу ат батат, катындын ичине кара башыл киши батат.
175. Катын туутунан, ат суутунан бузулат.
176. Тон жылуусун ээси билет.
177. Кулак укса курсак кайнайт.
178. Ат айланып мамысын табат.
179. Эки катын алганга эптеп айткан сөз керек, эки кабат бөз керек.
180. Аюу да болсо эрим бар, үңкүр да болсо үйүм бар.
181. Өбөргө жок элем, теберге болдум.
182. Чагым өлтүрөт, мактоо жеткирет.
183. Ала кушту атынан чакыр.
184. Эри жок катын албуут болот.
185. Күйүттүү катын кошокчу.
186. Эрге ишенгенче эки босогоңо ишен.
187. Ичте балаа болгончо, тышта талаа болсун.
188. Шумдуктуунун төөсү жорго.
189. Кол кудайдын мөөрү.

Топтогон: Салия Ибраимова