Кыргыз акындарынын ырлары казак тилинде

  • 17.06.2020
  • 5230

Учурда эл ичинде адабиятты сүйгөн, келечек муунду тарбиялоонун, жалпы улуттук аң-сезимге багыт берүүнүн бир рычагы катары баалап, адабият үчүн күйгөн адамдардын тынымсыз аракети менен адабият коомдо өз ордун таап келет.

Адабиятыбызга кайдыгер карабаган адамдардан демөөрчүлөрдү таап, проза, поэзия, балдар адабияты, котормо багытындагы ар кандай конкурстарды уюштуруп, кайсы жактан колдоо табарын билбей турган жаш калемгерлерге шык-дем берип келген “РухЭш” сайтын белгилөөгө болот. Мына ошол сайттын алдында түзүлгөн “Нуска” котормо тобу да бул багытта алгылыктуу иштерди аткарып келет. “Нуска” котормо тобу өз ишин мыкты билген котормочулардан туруп, тектеш жана тектеш эмес элдердин мыкты адабий чыгармаларын кыргыз тилине которуу менен гана чектелбей, кыргыздын чыгаан жазуучуларынын, акындарынын чыгармаларын да чет өлкөлүк окурмандардын назарына сунуп келет.

Бул иш-аракет өз кезегинде дүйнө элдеринин ортосундагы алаканы, достук байланышты бекемдеп, адабий кызматташтыкты чыңдоого өз салымынкошору шексиз. Бүгүнкү күнгө чейин “Нусканын” алдында бир нече автордун чыгармалары орус, түрк, англис тилдерине которулуп, чет өлкөнүн басылмаларына жарыяланды. Бүгүн болсо “Нуска” менен кызматташып, кыргыз-казак элинин ортосундагы достукту адабий өңүттөн бекемдөөгө салымын кошкон “Дүйнө таланттар союзунун” мүчөсү, “Янги Овоз” Орто Азия акындар, жазуучулар жана тарыхчылар союзунун” Алматы аймагы боюнча координатору Гүлдана Сермеханова казак тилине которгон айрым кыргыз акындарынын ырларын назарыңыздарга сунабыз.

Бакытбек ЖУНУСАЛИЕВ

Редакциядан: Котормо өнөрүнө ык койгон Гүлдана Сермеханова өңдүү жаш калемгерге шык-дем берүү максатында анын тырмак алды бул эмгегин "РухЭш" окурмандарынын жалпы сынына койуунун эп көрдүк. Албетте, алгач кадам шилтеген эле наристе шыдыр басып кетпейт. Чалынат, жыгылат, жерден токмок жейт. Бара-жүрө там-туң басып оңолот. Чыгармачылык кадам деле алгач кадам шилтеген наристенин табиятынан эч айырмаланбайт. Сын угат, көркөм чыгарманын көлөкө-жарыгын ажыратканча ага урунат, буга урунат. Ансыз чыгармачылык өсүш кайда... Андыктан Гүлдананын котормочулуктагы мүчүлүштүктөрүн да белгилебей койууга болбойт. Жаш калемгердин алгачкы котормочулук кадамында көзгө урунган кемчилиги - чыгарма тандоого келгенде, колго урунган авторлордун жамак деңгээлиндеги эмгектерин казак тилине оодарууга жасаган аракети. Арийне, аракет кылгандын өзү жакшы. Жаштык дем менен жаңылуудан коркпогону жакшы, Тек, мындан кийинки чыгармачылык сапарында бул жолкудай кемчиликке жол бербей, арышты дагы кенен таштап, алыска көз чаптырып, котормочулук өнөргө билек түрүнүүдөн мурда, которо турган чыгармалардын көркөмдүк деңгээлине, чыгарманын мазмунуна тереңден үңүлгөн изденүүнү каалар элек... 

Жуса Касиетов

ТАҒДЫРҒА

Білгір тағдыр, бастырмайсың бір шаршы,
Бір шындыққа мың өтірік бар қарсы.
Тиіспегің! Сындарыңда жетеді,
Тірлікті сүйем, ал көңілім жар салшы!

Басқа түссе қиындығын тартармын,
Байқа бірақ келмейді сенен жалтарғым.
Асылдарды біліп тұрып, өшігіп -
Ақымақтар қатарына тартар кім?

Қайратым бар, төкпеймін ыстық жасымды,
Қалқансыз-ақ тосам соққан тасыңды.
Ойлы тағдыр! Айбалтаңның астына -
Оңайлықпен қойып бермеймін басымды.

Изати Белекова

СЕН

Ойласам тәтті қиял ғажабым сен,
Келсе деп күте берер азабым сен.
Сүйгенім, бірақ жетпес махаббатым,
Сүйікті музам да сен, наз әнім сен.

Тәңірден тілеп алған теңім де сен,
Кең тыныстап алатын демім де сен.
Жүрегім қалса егер жараланып,
Дертіме дауа болар емім де сен.

Тар жолда қиналғанда жұбаныш сен,
Көңілім түсе қалса қуаныш сен.
Саялы бағым қурап бара жатса,
Сол бақты жайқалтуға туар күш сен.

Өшірсем сезім отын лаулатар сен,
Сезім гүлін солдырмай қаулатар сен.
Әлсіреп махаббатым қалар болса,
Жан дүниемді сезімге бауратар сен.

Азим Сатымкулов

ЖАНЫМ

Егіліп тұрып жыладың, жаным,
Ех, бүгін мені қыйнадың, жаным.
Ие бола алмай, еркіңді беріп,
Еңіреп жасың тыймадың, жаным.

Телміртіп мені қойғаның, жаным,
Тірілей мені сойғаның, жаным.
Қалтырап әл жоқ, дәрмәнсіз жаттың,
Түсінбейм нені ойладың, жаным?

Тоңғандай түрің үсіпсің, жаным,
Тұңғиық ойға түсіпсің, жаным.
Толқыған көлдей шайыр қыз қайда,
Тұнжырап көңіл күтіпсің, жаным

Сөйлемей тыншып қалғаның, жаным,
Санаңа мұңды малғаның, жаным.
Сабырым қашып, үнемі кері,
Сансыз ойға салғаның, жаным.

Жүрегің неге толғанды, жаным,
Жүйелі нәрсе болған ба, жаным?
Жүдетіп сені, не ішке сыймай,
Жәй ғана құса толған ба, жаным?

Жанарың тайып жыладың, жаным,
Жүдетіп жанды қинадың, жаным.
Жүзіңе әжім жүз рет салар,
Жасыңды неге тыймадың, жаным?

Бакытбек Мукарамов (Илегилек)

ҚАЙРЫЛ ЖАЗЫМ

Күн-түні мендей қайғырмадың,
Үмітім сенде, қайрылмадың.
Сағыныш күзгі жапырақтай,
Сарғайтып езді кайғы жанын.

Азапқа қанша тағдыр салды,
Алыстап қазір бәрі қалды.
Біздерді қоспай бөлген таңды,
Жанданып жаз да еске салды.

Сүймеген қызды сүйе аламын ба?
Пәруана сынды күйе аламын ба?
Айнала алмай қалсам сені,
Айналар сезім ай-ғаламына.

Күн-түні сендей кайғырмадым,
Үмітің менде, қайрылмадым.
Сүйгенге басқа жолық тағы,
Қуантқан жанға қайрыл жазым.

Нуржамал Султанбекова

САҒЫНЫШТАН ТОСАДЫ СЕНІ ЕСІГІМ

Сағындың ба? Менде сені сағындым,
Әрбір минут тынышын ап жанымның!
Алыс тұрған жұлдыздардай көктегі,
Арадағы қашықтыққа бағындым.

Ойладың ба? Менде сені ойладым,
Қанша ойласам, елесіңе тоймадым!
Жансерігім өзіңді мен сағынып,
Көңілімнің назарында жоймадым!

Естідің бе? Менде сені естідім,
Білесің бе, сенсіз өтті кеш түнім.
Балалар да күні-түні жол қарап,
Кұсалықпен алмадым мен еш тыным.

Періштелер әлемінің есігін,
Сені менен бірге ашам кесімім.
Осы ойлар, ортамызда паналап,
Сағыныштан тосады сені есігім.

Нуржамал Айтбаева

АСТРА ГҮЛІ

(Қайын атамның жарқын бейнесіне арналады)

Әтір иісі боялған түсіне мың,
Астра гүлін құрметпен өсіремін.
Әр жыл сайын гүлдерім ашылғанда,
Сағынышпен сізді еске түсіремін.

Күле қарап гүлдерді шын аялап,
Қызым еккен деп жүргенсіз саялап.
Арық бойлап, су арумен үнемі
Таңды тосар жер еді сол саябақ.

Қора толған гүлзар көкке бөленіп,
Жапырақтар көрік беріп көгеріп.
Қуат алып, гүл бақшаға көз салып,
Тұратынсыз кетпенді сіз көтеріп.

Астра гүлдеп, есте жүрсіз бірақ сіз,
Сол баптаған бақтан алыс жырақсыз.
Балаларға айтып жүрмін дастандай,
Немереге түсінбеген жұмбақсыз.


Аударған Гүлдана СЕРМАХАНОВА

Окшош материалдар

Комментарий калтырыңыз