Башы мында >>>

Эркиндик жана тартип: Баш ийүүнүн жашыруун механизми

Раджниш Ошонун дүйнөгө дүң болуп таанылган “Өл, о йог, өл!” (“Умри, о йог, умри”) аттуу китебинен айрым мерчемдүү руханий сабактары Жаратман Интеллекттин (ChatGPT) жардамы менен которулду.

Негизги идея:

Адам төрөлгөндө эркин төрөлөт, бирок коом аны баш ийүүгө үйрөтөт. Коом “тартип” жана “туура жашоо” деген түшүнүктөрдү ойлоп таап, ошонун артына жашынып алып, адамдын аң-сезимин уктатат.

Ошо: «Тартип — бул ички гармония эмес, тышкы башкаруунун тили. Эгер сен өз ички туюмуңа ишенсең, эч ким сени башкара албайт.»

Коомдо адамды башкаруунун үч куралы

Раджниш Ошо бул бөлүмдө коом адамды башкаруунун үч негизги рычагы менен кармайт дейт: коркуу, уят жана сыйлык. Бул үчөө — эркиндиктин эң майда клеткаларына чейин кирип кеткен жашыруун чынжырлар.

1. Коркуу – тартиптин коругу. Адам “жаза алуудан”, “жоготуудан”, “өлүмдөн” коркот. Коркуу — эркиндикти багынтат.

2. Уят – коомдун көзөмөлү. Адам “эл эмне дейт?” деп жашайт.

3. Сыйлык – иллюзиялык эркиндик. Коом “жакшы баласың”, “патриотсуң”, “сооп аласың” деп баа берет — бул да баш ийүүнүн жумшак формасы.

Ошо: «Адам өз эркиндигин өзү сатат, анткени ага "жакшы" деген наам берилет.»

Бул механизмдер бүгүн да саясат менен диндин колунда. Саясатчы “тартип үчүн баш ий” десе, дин кызматкери “сооп үчүн моюн сун” дейт. Экөөнүн тең негизи — эркиндикти коркуу менен алмаштыруу.

Тартип – эркин адам үчүн кереги жок түшүнүк

Ошо мындай дейт: «Эркин адамга тартиптин кереги жок, анткени анын жүрөгү – тартиптин булагы. Баш ийген адамга гана мыйзам керек.»

Бул жерде ал ички гармония менен тышкы көзөмөлдүн айырмасын көрсөтөт. Ички гармония — аң-сезимдин жетилүүсү. Тышкы тартип — бийликтин коркунучу.

Ошо: «Мыйзам сенин ички жарыгың өчкөндө пайда болот. Жарык болсо, жолду өзүң көрөсүң.»

Бул накыл бүгүнкү доордо өзгөчө маанилүү: бийлик “коомдук тартип” деген ураан менен элди багынтат. Ал эми аң-сезимдүү элдин көзүнчө мыйзамдын муктаждыгы жоголот. Эркин адам мыйзамдан жогору эмес, бирок мыйзамга муктаж да эмес.

Суроо-жооп (маңыздуу үзүндү)

Суроо: Гуру, тартип болбосо анархия башталбайбы? Эл каалаганын кылса, жашоо ыдырабайбы?

Жооп: Жок. Тартипсиздик анархия эмес. Тартипсиздик – азыркы коомдун абалы. Бардык тартип сырттан таңууланган. Анархия – аң-сезимдүү эркиндик, анда ар ким өз жүрөгүнүн үндөөсүнө баш иет.

Ошо: «Сен өз жүрөгүңдү угуп жашасаң, эч качан зомбулук кылбайсың. Зомбулук – тартипке баш ийүүнүн натыйжасы.»

Суроо: Анда коом эмнеге тартипти сактоону талап кылат?

Жооп: Анткени тартип – алардын бийлигинин негизи. Эгер сен ички үндү уксаң, алар керексиз болуп калат. Алардын бийлиги сенин аң-сезимиң уктап турганда гана иштейт.

Азыркы чындыгыбыз менен үндөш ой

Бул бөлүм бүгүнкү доорду эске салат. Азыр да “коомдук коопсуздук”, “мамлекеттик тартип”, “адеп-ахлак” деген шылтоолор менен адамдын оюн, сөзүн, кыймылын көзөмөлдөп жатышат. Раджниш Ошо бул көрүнүштү “руханий кулдук” деп атаган.

Ошо: «Коом эркиндикти сөз менен даңазалайт, бирок иш жүзүндө сенин эркиндигиңден коркот. Анткени ойгонгон адамды башкаруу мүмкүн эмес.»

Руханий сабак:

Эркиндик – бул уруксат эмес. Ал – аң-сезимдин абалы. Аң-сезим ойгонгондо “туура” же “туура эмес” деген түшүнүк жоголот. Калганы – жүрөктүн үнү.

Ошо: «Туура жашоо – бул башкалардын буйругуна ылайык жашоо эмес. Туура жашоо – өз жаныңдын музыкасына кулак төшөп жашоо.»

Жыйынтык ой:

Бул бөлүмдө Ошо адамдын эркиндикке болгон табигый укугун эске салат. Ким өзү менен тынч жашоону үйрөнсө, ал башка бирөөгө баш ийбейт. Коомдун эң чоң коркунучу — аң-сезимдүү адам.

Ошо: «Коомго уктап жаткан адамдар керек. Себеби уктап жаткан адам тартипти бузбайт. Ойгонгон адам тартипке эмес, акыйкатка баш иет.»

2-бөлүмдүн соңу

Даярдаган О`Шакир

Эгер «РухЭш» сайтынын ишмердиги токтоп калбашын кааласаңыз, бизди колдоо үчүн төмөнкү банктык эсебибизге өз каалооңузга жараша акча которо аласыз... Мбанк + 996 558 08 08 60 жана Оптимабанк-4169585341612561.