— Саламатсызбы, Абдумалик! Бизге интервью берүүгө макул болгонуңуз үчүн рахмат. Дароо сиз жөнүндө бир аз көбүрөөк билели! Сиз кайда төрөлгөнүңүздү, кандай билим алганыңызды айтып бериңиз, жана жалпысынан сиз BIATEX компаниясын түзүүгө жана BIAT крипто биржасын ишке киргизүүгө чейинки кесиптик жолуңуз кандай болгонун түшүнүү үчүн биз эске алышыбыз керек болгон нерселердин бардыгын.

Абдумалик: Акыркы беш жарым жылдан бери мен крипто-энтузиастмын. Популярдуулук толкунунан баштап, криптовалюталардын өнүгүшүнө кызыга баштадым. Бул жылдар аралыгында мен ар кандай операцияларды жүргүзүп, криптовалюталар менен тажрыйба жүргүзүп, тармакты жакшы үйрөндүм.

Мен булут-майнинг ижара кызмат адистешкен ITEGROUP компаниясынын булут-майнинг долбоорунун менеджери болуп иштегем. Ал эми кийинчерээк айрым финансылык уюмдар өнөктөштөр менен кызматташууда биз “Биатекс” ЖАКты түздүк, анда мен башкы директордун позициясын ээледим.

— Сиздин сайтыңызда санариптик рынок үчүн долбоорлорду иштеп жатасыз деп жазылган. Алар жөнүндө кененирээк айта аласызбы?

Абдумалик: Биздин компаниянын иши Санариптик каржы рыногун өнүктүрүүгө багытталган жана биз буга чейин бир нече натыйжаларга жетиштик.

Мисалы, биздин долбоорлордун бири Кыргыз Республикасынын жарандары мыйзамдуу түрдө майнинг иштерин жүргүзүшү үчүн Кыргызстанда майнинг-пул түзүү болуп саналат. Азыр бул долбоор тестирлөө баскычында.

Биздин компаниянын башка демилгеси - КР аймагында биринчи лицензияланган Азия крипто-биржасын ишке киргизүү. Биржанын ачылышы 19-жылдын 2023-февралында болгон. Азыркы учурда, биржанын колдонуучуларында кийинки мүмүкүнчүлүктөрү бар: киргизүү, чыгаруу, крипто каражаттарын которуу, спот соода, бөлүштүрүү жана ачуу жардамы менен балансын толуктоо, ошондой эле компания менен төлөмдөрдү кабыл алуу боюнча PAY24 менен биргелешип келишимге кол койду.

Мындан тышкары, биз блокчейн-инновациялар боюнча Кыргыз ассоциациясынын (KABI) тең уюштуруучуларыбыз. Бул Кыргызстандагы блокчейн-инновациялар үчүн жагымдуу экосистеманы түзүү үчүн эксперттерди, инноваторлорду, стартаптарды, ишкерлерди жана өкмөттүк уюмдарды бириктирүү максатында түзүлгөн коммерциялык эмес уюм.

— Сиз жакында Дубайда Blochain Life 2023 катышкансыз жана крипто биржаңызды таартууладыңыз. Иш-чарадан кандай тажрыйба алдыңыз?

Абдумалик: Иш-чара масштабдуу болуп, таң калыштуу болду - 4500 адам дүйнөнүн 70 өлкөсүнөн, ири премиум крипто коомчулугу чогулду. Биз учурдагы жана келечектеги долбоорлорубузду сунуштадык, бул көрүүчүлөрдүн кызыгуусун жана активдүү реакциясын жаратты. Форумдун жүрүшүндө биз достук мамилелерди сактоо максатында көптөгөн компаниялар менен тааныштык, учурда байланышты сактап, тил табышууну издеп жатабыз.

Форумда азыркы рынокто абдан актуалдуу болгон крипто рыногун өнүктүрүү темалары каралды, мисалы: борбордук банктардын санариптик валюталары (CBDC) жана аларды дүйнөдө жөнгө салуу, крипто рыногунун 2023 жана 2024-жылдарга карата тенденциялары, WEB3, Метавселенная жана GameFi ишке ашыруу жана башкалар.

Биз эл аралык сахнада Кыргызстандын крипто-жүзү катары таанылдык, буга биз абдан сыймыктанабыз! Биз дүйнөлүк крипто рыногунда Борбордук Азиянын өкүлү болгон нече компаниялардын бири болдук.

— Атаандаштардын алдында платформанын кандай негизги артыкчылыктары бар?

Абдумалик: Негизги артыкчылыгы - Биз Кыргыз Республикасынын аймагындагы биринчи лицензияланган азиялык крипто биржабыз. Биздин платформа коопсуздукту жана купуялуулукту катуу жөнгө салбастан, жарандарыбыздын бүтүмдөрүн мыйзамдаштырат, бул рыноктун азыркы абалына абдан актуалдуу.

Биржа ошондой эле өнүккөн экосистемага ээ. Биздин экосистеманын бир катар долбоорлору бар, мисалы, Muras, Необанк, майнингу пул жана башкалар. Крипто биржасын Необанк менен интеграциялоо крипто-активдердин фиат валютасы менен өз ара аракеттенүүсүн жеткиликтүү кылат, башкача айтканда, биздин жарандар крипто аркылуу коммуналдык кызматтарды төлөөгө же нан сатып алууга мүмкүнчүлүк алышат.

— Сиздин биржада азырынча активдерди сатып алуу жана сатуу спот варианты гана бар. Куралдар линиясын кеңейтүүнү, анын ичинде маржа жана фьючерстер менен соода кылууну пландап жатасызбы?
 

Абдумалик: Биржада спот соодасы гана жеткиликтүү болот, маржа жана фьючерстик сооданын иштеши болбойт, анткени компания Ислам экономикасынын мыйзамдарын карманат.

— Сиздин биржанызда өзүнүн токени барбы?

Абдумалик: Muras тыйыны бар. 

Мурас - Кыргыздар үчүн бул жөн гана кооз сөз эмес, бул кылымдар бою биздин өзгөчөлүгүбүздү жоготпоого жана биздин адилеттүү жана акылман ата-бабаларыбыздын осуяттарын унутпоого мүмкүндүк берип келген салт.

Бул каада-салттар бизди кылымдар бою тарбиялап келген жана бүгүнкү күнгө чейин үй-бүлөбүздүн, досторубуздун, кошуналарыбыздын жана бардык кыргыздардын алдында эркин жана жоопкерчиликтүү болууга тарбиялап келет. Биздин мурас-бул биздин жоопкерчилигибиз. Биз аны сактап, өнүктүрүп, келечек муундар үчүн сакташыбыз керек.

Muras тыйыны BIAT крипто биржасында тизмесине кошулуп, эми силер менен биздин мурасты өнүктүрүүгө даяр.

Компаниянын маалымат кызматтарынын бөлүгү, анын ичинде биздин платформабыздагы каалаган комиссияларды төлөө үчүн колдонсо болот, алмашуу, алуу, листинг, жана башка биржа кызматтары үчүн эсептер.

— BIATEXтин жакынкы жылга карата пландары кандай?

Абдумалик:  Биз бардык тургундарына жасалма каражаттар деген эмне экенин билүүгө жардам берип, крипто-сабаттуулук академиясын ишке киргизүү пландаштырылууда жана мыйзамдуу түрдө алар менен кантип иштөө керек, кантип сактоо жана алдамчылык схемалардан сапаттуу өнүмдөрдү айырмалай билүүгө. Ошондой эле биржалар менен иштөө боюнча адистер, жергиликтүү бизнес үчүн токенизация жана инвестицияларды тартуу боюнча адистер, криптовалюта соодасынын коопсуздугу боюнча адистер окутулат. Окуудан кийин биз жогорку квалификациялуу адистерди ишке тартууну жана жумуш орундарынын санын көбөйтүүнү пландап жатабыз, бул экономиканы жана инфраструктураны өнүктүрүүгө мүмкүндүк берет.

Биздин компаниянын дагы бир кызыктуу долбоору – Необанк, ал экономикага инновациялык технологияларды киргизүүгө мүмкүндүк берет. Необанкты Кыргызстандын аймагында тесттик режимде ишке киргизилип, BIAT крипто биржасы менен интеграцияланат.

Необанк банктык кызматтарды санариптик форматта гана көрсөтөт: мобилдик тиркеме жана сайт аркылуу. Жөнөкөй тил менен айтканда, банк толугу менен онлайн режиминде иштейт, ал эми сайт жана мобилдик тиркеме анын жалгыз "филиалдары". Крипто биржасы менен интеграциялоо кардарларды уникалдуу жана атаандаштар үчүн жеткиликсиз кызматтар менен камсыз кылуу үчүн кеңири мүмкүнчүлүктөрдү ачат.

— Абдумалик, берген жоопторуңуз үчүн чоң рахмат! Сиздерге жана компаниянын өнүгүүсүнө ийгилик каалайбыз!

Абдумалик: Сиздерге дагы чоң рахмат!

Эгер “РухЭш” сайтынын ишмердиги токтоп калбашын кааласаңыз, бизди колдоо үчүн төмөнкү банктык эсебибизге өз каалооңузга жараша акча которо аласыз...

Мбанк+996 700 532 585 жана ЭЛСОМ +996 558 080 860, МойО +996 0700532585 жана Оптима банк-4169585341612561.