Василий Ключевский: Жаман колукту – эринен бакыт күтөт

  • 09.07.2020
  • 3677

Эгерде адамдын көлөкөсү алдыда баратса, аны сөзсүз эле өз көлөкөсүн ээрчип жүрөт дешке болбойт.

*     *     *

Мурду чоң адамдын баары эле жыт билбеген сыяктуу, эстүү адамдын баары эле акылдуу эмес.

*     *     *

Досуңдун жакшылыгын тез унутуп койгон сыяктуу эле, душманыңдын жакшылыгын унутуп коюу кыйын. Душмандардын гана жакшылыгына жакшылык кылабыз; жамандык жасаган душманга да, доско да кастыгыбызды артабыз.

*     *     *

Үй-бүлөдөгү уруш-талаштар – бул үй-бүлөдөгү өчүп бараткан сүйүүнү оңдоого болгон аракеттер.

*     *     *

Жинди өзүн акылдуу сезгенден эле акылдуулардын саны көбөйбөйт; акылдуу адам өзүн акылдуу сезе баштаганда, акылдуу адамдардын саны бир адамга азаят.

*     *     *

Математикада гана эки бөлүктү кошсо, бир бүтүнгө барабар. Жашоодо таптакыр башкача: мисалы, акылы жок эркек менен акылы жок аялы – бир үй-бүлөнүн бөлүктөрү экени талашсыз, бирок алар кошулганда эки акылсыз боюнча кала беришет жана эч качан экөө биригип бир акылдуу адам боло алышпайт.

*     *     *

Жакшы колукту эрге тиерде эрин бактылуу кылсам дейт, жаман колукту – эринен бакыт күткөн үчүн тиет.

*     *     *

Акылдуу адам менен акылсыз адамдын айырмасы бир эле нерседе: биринчиси ойлонуп, анан айтат, экинчиси айтат, бирок эч качан ойлонбойт. Биринчисинин тили анын оюнун катчысы, экинчисиники ушакчы жана чагымчы.

*     *     *

Эркек аялдын алдында анын жыгылышына жардам бериш үчүн гана тизелейт.

*     *     *

Көп сүйлөгөндөрдүн эки түрү болот: биринчилери – эч нерсе айтпас үчүн көп сүйлөсө, экинчилери – эмне айтышарын билбей сүйлөй беришет. Биринчилери эмне ойлогонун жашырыш үчүн сүйлөсө, экинчилери баштары каңгырап бош экенин жашыруу үчүн сүйлөйт.

*     *     *

Жиндилердин да эки түрү бар: бирөөлөрү бардыгы түшүнгөн нерсеге түшүнбөйт; экинчилери башкалар түшүнбөгөн нерселерди түшүнөт.

*     *     *

Бул жашоодо эң акылдуусу – баары бир ажал окшойт, анткени ал жашоодо кетирген бардык жаңылыштыктар менен каталарды оңдойт.

*     *     *

Сүйлөй билүү өнөрүнүн жеткен чеги – убагында унчукпай коюу.

*     *     *

Адамдар өздөрүн айбандардан акылдуубуз деп ойлошот; бирок айбанаттардай акылсыз жашоо өткөзгөндө, адамга дагы көбүрөк окшошмок.

*     *     *

Жаш жигит сүйгөн кызын колуктум ушул болсо деп кыялданат, а карыган адам анын бир кезде аял болгонун эстеп сагынат.

*     *     *

Кээ бир адамдардын эч нерсе кылбай койгону эле алардын адамзатка кылган чоң жакшылыгы.

*     *     *

Эр жүрөк адам менен коркок адамдын айырмасы – биринчиси, коркунуч келгенде коркууну билбейт, а экинчиси, коркунуч келе электе эле корко баштайт.

*     *     *

Бир нерсеге бийиктен, жогорку көз караш менен караганда ал нерселердин өзүн эмес, анын геометриялык сөлөкөттөрүн гана көрөбүз.

*     *     *

Жакшы иштерди жасаган эле адам жакшы эмес, жамандык жасай албаган адам жакшы адам.

*     *     *

Кээде күчүн сактап калуу үчүн ошол эрежени бузууга туура келет.

*     *     *

Батыш Европанын акылын өз акылыбыз менен жашоону үйрөнүү үчүн алалы деп ойлогонбуз, бирок биз өз акылыбызды аны менен алмаштыра баштадык.

Которгон Абийрбек АБЫКАЕВ

Окшош материалдар

Комментарий калтырыңыз