ОСМОНОВА Назгүл: КАРЛОС КАСТАНЕДАДАН ОН БЕШ САБАК

Карлос Кастанеда – америкалык жазуучу жана антрополог, этнограф, ойчул, яки уруусунун индееци дон Хуан Матустун окуусу жөнүндөгү 12 томдук бестселлер-китептердин автору. Философия жана антропология илимдеринин доктору. Кастанеданын бул китептери убагында эл арасында зор кызыгууну туудурган. Өзүн өзү таанып-билгиси келгендер үчүн табылгыс баалуу китептер.

Карлос Кастанеданын окуусун бир түрдүү кабыл алуу мүмкүн эмес жана аны баары эле түшүнүп, аңдап-биле бербейт. Анын дон Хуан Матус жөнүндөгү китеби миллиондогон тираж менен дүйнө элине тараса да анын нукура маңызына алиге түшүнүп жетүүгө мүмкүн эмес. Ал китептин маңызы тандалгандарга гана жеткиликтүү. Төмөндө Кастанеданын учкул ойлорунан бир шиңгил.

Бүт өмүрүңдү жалгыз гана бир жол, бир максатка арноо пайдасыз, өзгөчө бул максаттын жүрөгү жок болсо…
Көп эле түшүндүрүп отурба. Ар бир түшүндүрмөдө кечирим суроо жатат. Андыктан, сен кайсы бир нерсени эмне үчүн аткара албастыгыңды түшүндүрүп жатканда, сен чындыгында өзүңдү угуп жаткан адамдар сени кечирет деген үмүт менен кечирим сурап жаткан болосуң.
Жашоодон көп нерсе алыш үчүн адам өзгөрө билиши керек. Тилекке каршы, адам кыйынчылык менен өзгөрөт жана бул өзгөрүүлөр абдан жай жүрөт. Көптөрү өзгөрүү үчүн жылдарды коротушат. Эң кыйыны – чынында эле өзгөрүүнү эңсөө.
Мен эч качан эч кимге таарынбаймын. Бир дагы адам менин ачуумду келтирерлик иш кыла албайт. Адамдарга алардын кылганы маанилүү болгондо гана ачууланасың. Мындай сезимди туйбаганыма көп болду.
Сен дайым жол – бул болгону жол гана экенин эсиңе тут. Эгерде сен өзүң бараткан жолдо жүрбөшүң керектигин сезсең, анда ал жолдо эч качан калбашың керек.
Башкалардын көнүмүш чындыгын аңдоо үчүн, өзүңдүн чындыгыңдан бошоно билишиң керек. Бирок адам үчүн өзүнүн көнүмүшүнөн арылышы абдан татаал, бул адатты күч менен бузуу керек.
Буга кадимки түш сыяктуу аракет кыл. Чечкиндүүлүк менен иш кылып, актанып отурба.
Көпчүлүк адамдар үчүн эң башкы тоскоол – ички маек, бул бардык нерсенин ачкычы. Качан адам өзүнүн ички маегин, өзү менен өзү сүйлөшүүсүн токтоткондо, ал баарын жасай алат. Мына ошондо ишке ашууга мүмкүн эмес деген нерселерди да жасоого мүмкүн.
Адамдар чындап келсе каалаган саатында, каалаган мүнөтүндө жашоосундагы каалаган нерсесин чийип, ыргытып сала алат. Каалаган убакта. Көз ирмемде.
Жашообуздагы жападан жалгыз эң акылман кеңешчи – бул өлүм. Ар бир жолу, качан турмушуңда ишиң такыр жүрүшпөй, салбырап, кыйроо алдында турганыңды сезгенде солго бурул дагы өз өлүмүңдөн бул чын эле ушундайбы деп сура. Ошондо сенин өлүмүң сенин адашып жатканыңды жана анын сага кол тийгизгенинен башка бир дагы нерсе мааниге ээ эместигин айтып жооп берет. Сенин өлүмүң мындай дейт: “Бирок мен сага тие элекмин да!”.
Ар ким өз жолу менен барат. Бирок бардык жолдор эч кайда алып барбайт. Демек, маңыздын баары – ал жолдо кантип барууда… Эгерде канааттануу менен бараткан болсоң, анда бул сенин жолуң. Эгерде өзүңдү жаман сезсең, канчалык алыс кетип калган болсоң деле каалаган ирмемде ал жолдон бурулуп кете аласың. Мына ушунуң туптуура.
Өзүбүздөгү көк мээликти жеңүү үчүн бизге биздин бардык убактыбыз жана күч-кубатыбыз талап кылынат. Маңыздын баары ушунда. Калганынын баары маанисиз…
Кептин баары кай жакка карап түздөнүүдө… Ар бирибиз өзүбүздү же бактысыз, же күчтүү кылабыз. Экөөнө тең бир эле жумуш талап кылынат.
Жоокердин өнөрү – адам болуу кыйынчылыгы менен адам болуу кереметинин ортосундагы тең салмакты сактоо.
Билимдин адамы болуу үчүн кыңкылдаган наристе эмес, жоокер болуу керек. Даттанбай, арызданбай, чегинбей, эңсегенге жеткиче, көрүү үчүн күрөшүү зарыл. Мунун баары дүйнөдө мааниси бар бир да нерсе жоктугун көрүү үчүн…