Бир соодагердин төрт катыны болот. Бирок ал акыркы үчөөнү жакшы көрүп, биринчисине көңүл бурчу эмес.

Соодагер баарынан да төртүнчү, жаш токолун сүйчүү. Ага түрдүү көйнөк кийгизип, зер буюмдары сатып берчү. Ага камкор мамиле кылып эркелетчү.

Соодагер үчүнчү токолун да сүйчүү. Ал аны менен абдан сыймыктанып, мүмкүнчүлүк болгондо аны досторуна көрсөтүүгө ашыкчу. Бирок ал токолу өзүн таштап, башка бирөөгө кетип калышы мүмкүн деп коркчу.

Ал экинчи катынын да жакшы көрчү. Анысы абдан чыдамкай, сабырдуу эле. Соодагер кыйынчылыкка кабылган сайын ага жардам сурап кайрылчу. Өзү да ага кыйын учурда жардам берчү.

Соодагердин биринчи байбичеси абдан ишенимдүү эле, ал эринин кызыкчылыгы үчүн өзүн көп курмандыкка чалган. Бирок ал эрин канчалык берилип сүйсө да, ал ага кайдыгер карап, көңүл бурчу эмес.

Күндөрдүн биринде соодагер катуу ооруду. Бул жалган дүйнөдөгү жашоосунун акыркы күндөрү жакындаганын түшүндү. Күтүлбөгөн жерден жашоосуна көз жүгүртүп, ойлоду: «Азыр төрт катыным кашымда, а өлгөндө жалгыз калам. Эх, жалгыздык кандай жаман..."

Ошондо соодагер төртүнчү токолуна кайрылат:

– Мен сени баарынан жакшы көрчүмүн, эң сонун кийинтип, бапестеп бактым. Эми өлүм алдындамын, башка жашоодо жалгыз калбашым үчүн жанымда болосуңбу?

– Эч качан! – деп так-кесе жооп айтты төртүнчү токолу, башка ооз ачпастан чыгып кетти.

Бул жооп соодагердин жүрөгүн курч бычактай тилип өттү. Үчүнчү токолуна кайрылды:

– Мен сени өмүр бою сүйүп, сага кам көргөм. Өлүм келгенде мени ээрчийсиңби?

– Жок, – деди үчүнчү токолу. – Жашоо ушунчалык керемет. Сен өлөрүң менен башкага турмушка чыгам, мага таарынба.

Бул жооптон соодагердин жүрөгү кысылып, муздай түштү. Экинчи токолунан сурады:

– Ар дайым сага жардам сурап кайрылсам, сен мага жардамыңды аябадың. Эми мага жардам бересиңби, же сен да таштап кетесиңби?

– Мен кечирим сурайм, – деп жооп берди ал, – бирок бул жолу мен сага жардам бере албайм. Менин колумдан келгени – кабырга чейин коштоп барып, каада-салт боюнча көмүүгө катышам.

Жооп соодагерге чагылган тийгендей таасир этти. Анан күтүлбөгөн жерден жымжырттыктан үн чыкты:

– Мен сени менен барам. Сени эч качан таштабаймын.

Соодагер башын көтөрүп, байбичесин көрдү. Ал абдан арык, алсыз эле. Кыязы, дайыма эле тоё жебесе керек. Соодагер катуу кайгырды:

– Убагында сага көбүрөк көңүл бурбай, жаңылыптырмын. Кечирип кой...

Чынында баарыбыз өмүрүбүздө төрт катын алганбыз...

Төртүнчү токол – биздин дене. Канчалык кам көрүп, ыраазы кылбайлы, ал бизди өлүм саатында таштап кетет.

Үчүнчү токол – бул биздин мүлк, кызматыбыз жана байлыгыбыз. Өлгөндөн кийин мунун баары албетте, башкалардын колуна өтөт.

Экинчи токол – үй-бүлө жана достор. Тирүүсүндө алар бизге канчалык жакын болсо да, ажалың келгенде жаныңда болуп, акыркы сапарга узатып, кала беришет.

Биринчи аял – бул биздин көз менен көрө албаган нерсе. Бул биздин Жаныбыз. Көбүнчө материалдык байлыкты жана дүйнө жыргалчылыктарын кубалап жүргөн убактарда унутулуп калат, ал чындап эле биз менен дайыма бардык жерде чогуу жүрөт. Өлгөндөн кийин да. Бирок көп учурда адамдар Жандын бар экенине ишенишпейт, анткени алар аны көрүшпөйт. Өсүп турган дарактын тамырларын көрүшпөгөн сыяктуу.

Которгон Абийрбек Абыкаев

Эгер“РухЭш”сайтынынишмердигитоктопкалбашынкааласаңыз,биздиколдооүчүнтөмөнкүбанктыкэсебибизгеөзкаалооңузгажарашаакчакотороаласыз...Мбанк+996700532585жанаОптимабанк-4169585341612561.