Сүйлөнбөгөн теманын чындыгы: врач-сексолог окурмандарга жооп берет
- 11.07.2025
- 521

Аз күн мурда “РухЭште” жарыяланган “Жыныстык сабатсыздык – ажырашуулардын жашыруун себеби” аттуу врач-сексологдун коом агартуу максатында жарыяланган макаласына карата Фейсбукта түрдүүчө пикирлер жаралгандан улам, аталган макалага карата окурмандардын реакциясына карата адистин жообун жарыяламакчыбыз...
«Биз төшөк темасын талкуулагандан коркконубуз үчүн эмес, жыныстык сабатсыздык бүтүндөй коомго кымбатка түшүп жатканы үчүн сөз кылып жатабыз.»
Врач-сексолог
Мелис Шерматов:
“Ушу жөнүндө тантырап көп сөздөр болгон үчүн жаштардын психикасын бузуп атасыңар.”
Врач-сексолог:
Урматтуу Мелис мырза, элдин психикасын маалымат бузбайт — тескерисинче, маалыматсыздык, табуулар, тыйуу сөздөр бузат. Психология илиминде "салттуу калыптарга байланган коомдордо сексуалдык repressiya (басылуу) өтө тереңдеп, айрыкча аялдардын депрессия, өзүн баалоонун төмөндүгү, инерттүү жубайлык мамилеси пайда болот" деп айтылат (караңыз: Masters & Johnson, “Human Sexual Response”).
Төшөк – психика үчүн эмес, агартуу үчүн ачык болууга тийиш.
“Түшүнбөгөн нерсени тыйып койсоң, ал тынчыйт деп ойлойсуңбу? Жок. Ал жашыруун трагедияга айланат.”
Уильям Рейч, психоаналитик
Аймира Акматжановна:
“Төшөк маселеси жабык болгону дурус. Ачык айтуу адепсиздик.”
Врач-сексолог:
Урматтуу Аймира, адеп – бул айтуунун стили. Теманы адептүү, сылык тил менен талкуулоо мүмкүн. Биз “уятсыздык” жөнүндө эмес, үй-бүлө бекемдигинин негизи болгон интимдик гармония жөнүндө сөз кылып жатабыз. Төшөк жашоосу — аял менен эркектин ортосундагы сүйүүнүн тилсиз формасы. Бирок ал туура түшүндүрүлбөсө, түшүнбөстүккө, көңүл суутууга, акыры ажырашууга алып келет.
“Сексуалдуулук – бул ой эмес, күнөө эмес, табият. Адам табиятын танган коом өзүн жоготот.”
Зигмунд Фрейд
Iliiaz Imanaliev:
“Melis Shermatov молдо сөрөйбү?”
Врач-сексолог:
Урматтуу Илияc, динде да жыныстык билимге тыйуу жок. Ислам аалымдарынын арасында Нәфс (адам табияты), аял кумары, жубайлардын төшөк милдеттери тууралуу кеңири баяндаган эмгектер арбын. Мисалы, Имам Газали “Ихя Улум ад-Дин” китебинде күйөө жубайына назик мамиле кылууга жана анын көңүлүн таап кошулууга өзгөчө көңүл бурган.
Демек, билим – ыйманга каршы эмес. Караңгылык – диний позиция эмес, тескерисинче, андан алыстоо.
Sana Bakchieva:
“Уяттуу, адептүү боло калышат, сабатсыз уятсыздар телефонун сайрап жүрүшөт го…”
Врач-сексолог:
Абдан туура байкоо. Коом “уят” деген жалпак ураандын артында сабатсыздыкты жашырып келди. Бирок ошол эле учурда интернетте балдар-кыздар “интим” темада фейк булактардан, порнографиядан маалымат алат. Ошондо ким зыяндуу: илимий, түшүндүрмө макалабы же ачык зомбулукка үндөгөн анонимдүү видеобу?
Сексологияны коомго сылык, маданияттуу формада жеткирүү – бул адамдын өзүн-өзү түшүнүүсүнө, жубайын урматтоого алып баруучу жол.
Sanjarbek Zamir Uulu:
“Ажырашуулардын 90 пайызы экономикалык, социалдык себептерден. Төшөк жашоосу эмес.”
Врач-сексолог:
Санжарбек мырза, туура багытта айттыңыз. Чындыгында, экономикалык жана социалдык кризистер – үй-бүлөгө зор басым кылат. Бирок психологияда бул факторлор түздөн-түз төшөк жашоосуна да таасир этет деп айтылат. Материалдык кыйчалыш, ишенимдин солгундашы – эң алгач интимдик гармонияны бузат. Ошол үчүн төшөк жашоосу анын натыйжасы эмес, көрсөткүчү болуп калат.
Мындан тышкары, көпчүлүк ажырашкан жубайлар статистикалык анкеталарда "эмне үчүн ажыраштыңыз?" деген суроого "туура келбей калдык", "башкача ойлойбуз", "экономикалык кыйынчылык" деп жооп беришет. Бирок алардын ичинде интимдик жагынан терең түшүнбөстүктөр, көңүл калуулар, эртеңкиге ишенимдин жоголушу камтылып жатат. Бул тууралуу айтуудан көптөрү уялышат.
“Интимдик гармония – үй-бүлө бекемдигинин жымжырт, бирок эң маанилүү таянычы.”
Хелен Фишер, нейропсихолог
Жыйынтык: Жыныстык сабаттуулук — уят эмес, зарылдык
Кыргыз коомунда интим темасы узак жылдар бою уят, күнөө, айтууга болбой турган нерсе катары кабылданып келди. Бул түшүнүк интимдик сабатсыздыкка, ал болсо — жубайлар ортосундагы туюмсуз ажырымга, аялдын ичинен сыздап жашашына, эркектин үстөмдүк кылуусуна, эң негизгиси, ишенимдин өчүшүнө алып келди.
Андыктан жыныстык сабаттуулук:
- Аялдын жана эркектин жан дүйнөсүн түшүнүүгө жардам берет;
- Үй-бүлөдөгү эмоциялык жакындыктын пайдубалы болот;
- Ажырашуунун алдын алат.
“Сүйүү — бул сөз эмес, аракет. Төшөк – ошол аракеттин эң аруу чагылышы.”
Эрих Фромм
Эгер «РухЭш» сайтынын ишмердиги токтоп калбашын кааласаңыз, бизди колдоо үчүн төмөнкү банктык эсебибизге өз каалооңузга жараша акча которо аласыз... Мбанк + 996 558 08 08 60 жана Оптимабанк-4169585341612561.